Bánh xèo là thức ăn của những ngày mưa? Hình như trong cái tiết trời lành lạnh và ẩm ướt, người ta hay thèm cái vị mằn mặn, beo béo, nên hễ gặp nhau là lại rủ: “Ngồi không làm gì, trưa qua nhà tui đổ bánh xèo ăn, hè!”.

Hồi nhỏ, tôi cứ tưởng cái nếp sinh hoạt ẩm thực ngày mưa ấy chỉ có ở Tánh Linh, hóa ra sau này đi nhiều mới biết, ở đâu rồi cũng thế, cứ mưa dầm lại rủ nhau: “Bánh xèo, hè!...”. Thành thử, dù hình thức khác nhau, gia vị khác nhau, rau ghém khác nhau, nhưng bánh xèo thì hầu như đâu cũng có.

Nấu bánh xèo

Ở Trung Trung bộ, bánh xèo thường đổ vừa chín tới, không giòn, hương vị vừa phải nên có thể ăn no, lâu ngán. Người Nam Trung bộ thì đổ bánh xèo bằng chảo đất nung, nóng giòn, thơm phức. Nam bộ lại tổng hợp cả hai hình thức trong cái bánh xèo chảo, xung quanh mỏng dính, giòn tan nhưng ở giữa lại dẻo và béo ngậy. Nhân bánh xèo có thể là thịt, mực, nấm, đậu xanh, rau giá, nhưng nếu không có vài con tôm, con tép là sẽ mất ngon. Bánh xèo là loại thức ăn nhiều dầu mỡ, nên để đỡ ngán, khi bánh gần chín, người ta lại cho thêm vào một nhúm rau giá. Cái thứ giá vốn thanh mát, làm dịu cổ họng, nên đôi khi “cõng” bánh xèo xếp đầy trong bao tử rồi mà người ăn vẫn tần ngần liếm môi tiếc rẻ. Có lẽ trong các loại thức ăn, bánh xèo là món dễ chịu nhất, nên dù có “bị” sáng tạo cách mấy thì ăn vẫn cứ ngon, do vậy mà từ hình thức cho đến cách ăn cũng ngày càng trở nên đa dạng và phong phú. Có nơi ăn bánh xèo chỉ có rau húng, rau diếp cá, có nơi lại bổ sung thêm trái sung thái mỏng, lá xoài non, lá cơm nguội, đọt chùm ruột, bông điên điển, có nơi lại cuốn bằng cải bẹ xanh hoặc bánh tráng…

Bánh xèo là thứ thức ăn dân dã nhưng hương vị thật khó quên. Ngày mưa, dù chẳng làm gì nhưng cái bụng lại thường hay đói sớm. Giữa lúc ấy thì bánh xèo được bưng lên. Chỉ nhìn cái màu vàng ruộm của bánh, hít thở cái mùi thơm lựng của dầu mỡ đã nghe nước miếng tứa đầy trong kẽ răng. Một nỗi thèm dâng lên làm tê cóng cả lưỡi. Ngồi vào bàn, chẳng nệ bát đũa, cứ ra tay xé một miếng, chấm nước mắm rồi cho ngay vào miệng, chậm rãi lắng nghe cái chất béo lan dần vào cuống họng, cái vị chua chua, cay cay của chanh, của ớt thấm tê đầu lưỡi; cái mùi thơm của bánh, của rau ghém tỏa nồng nàn lên mũi; lại thêm cái tiếng mưa ràn rạt trên mái tranh như trấn an mọi lo lắng ruộng nương, cái sướng thật chẳng gì bằng!

Bánh xèo

Sau này đi xa, mỗi khi nhớ nhà tôi lại hay ghé vào quán bánh xèo. Có thể nói, bánh xèo được chế biến bởi bàn tay chuyên nghiệp bao giờ cũng ngon hơn, đẹp hơn, nhưng quả thật là cái sung sướng, cái thú vị khi ăn thì chẳng thể nào sánh nổi cái bánh xèo giản đơn dân dã ở quê trong những ngày mưa gió. Ngày tôi còn tha phương cầu thực trên đất Sài Gòn, những ngày mưa dầm, bọn con gái lại rủ nhau mua bột về đổ bánh xèo.

Ngồi ăn bánh mà mắt bọn con gái đứa nào cũng đỏ hoe, gượng cười đổ thừa là do khói bếp, nghe cứ thương thương thế nào.

Ngoài trời cơn mưa vẫn còn dai dẳng. Lạ, ngồi uống cà phê mà gặp mưa gió thế này thì thật thanh nhàn và lãng mạn, nhưng không hiểu sao lòng tôi lại cứ nôn nao nhớ món bánh xèo!